Notatie
De manier waarop je iets opschrijft heet een notatie.
Er zijn afspraken over hoe je een schaakwedstrijd opschrijft.
En die afspraken noemen we dus de notatie.
De notatie is eigenlijk alleen belangrijk voor wedstrijden of om boeken over schaken te kunnen lezen. Is dat niet nodig, sla dit dan over.
Vakken
Ieder vakje heeft een kleine letter en een nummer.
8 | a8 | b8 | c8 | d8 | e8 | f8 | g8 | h8 |
7 | a7 | b7 | c7 | d7 | e7 | f7 | g7 | h7 |
6 | a6 | b6 | c6 | d6 | e6 | f6 | g6 | h6 |
5 | a5 | b5 | c5 | d5 | e5 | f5 | g5 | h5 |
4 | a4 | b4 | c4 | d4 | e4 | f4 | g4 | h4 |
3 | a3 | b3 | c3 | d3 | e3 | f3 | g3 | h3 |
2 | a2 | b2 | c2 | d2 | e2 | f2 | g2 | h2 |
1 | a1 | b1 | c1 | d1 | e1 | f1 | g1 | h1 |
a | b | c | d | e | f | g | h |
Wit staat op de rijen 1 en 2,
en zwart op de rijen 7 en 8.
8 | ||||||||
7 | ||||||||
6 | ||||||||
5 | ||||||||
4 | ||||||||
3 | ||||||||
2 | ||||||||
1 | ||||||||
a | b | c | d | e | f | g | h |
De witte koning staat dus op e1,
de zwarte koning op e8.
Stukken
De stukken krijgen hoofletters.
Nederlands | Engels | ||||
Pion | Geen letter | Geen letter | Pawn | ||
Paard | P | N | Knight | ||
Loper | L | B | Bishop | ||
Toren | T | R | Rook | ||
Dame | D | Q | Queen | ||
Koning | K | K | King |
Soorten zetten
- | gewone zet |
x | slaan |
+ | schaak |
++ | schaakmat |
= | promotie |
0-0 | korte rokade |
0-0-0 | lange rokade |
= | remise aanbod |
e.p. | en passant |
Voorbeelden
Er bestaat een lange en een korte notatie. In de lange notatie schrijf je de vakjes van en naar op. In de korte notatie alleen het vakje waar het stuk naar toe gaat. Meestal wordt de korte notatie gebruikt.
Lang | Kort | |
Pion van d2 naar d4. | d2-d4 | d4 |
Koning van d1 naar e1 | Kd1-e1 | Ke1 |
Loper slaat een stuk op e5 er moet dan een x tussen. | Lxe5 | |
Promotie van een pion (wordt een Dame) | a8D | |
Schaak | Lxf7+ | |
Schaakmat | Dxf7++ |
Opmerkingen voor gevorderden
- Wanneer twee dezelfde stukken naar het veld kunnen gaan gebruiken we de letter of cijfer van het vakje waar het stuk eerst stond. Bijvoorbeeld: P5f3 (bij twee paarden) of cxd5 (slaan door pion).